سوله سازه فلزی بزرگی است که در زمینه صنعت و زندگی نقش بسیار مهمی ایفا می کند. این سازه ها معمولا دارای سقف شیبدار هستند و بر حسب محاسبات فنی خاصی تولید می گردند. سازه های شیب دار و یا سوله به لاتین Gable bents یا Ridge bent نامیده می شوند. طراحی سوله بر اساس کاربردی که دارند، در ابعاد مختلف طراحی و ساخته می شوند.
از سوله ها معمولا در کارخانه ها، انبارها، سالن های ورزشی، مرغداری ها، پارکینگ ها، آشیانه های هواپیما، دامداری و تعمیرگاه ها استفاده می شود. در طراحی سوله حتما باید به نوع کاربرد و ابعاد آن توجه نمایید. توجه به این نکته باعث صرفه جویی در هزینه های شما نیز خواهد شد. قبل از پرداختن به چگونگی طراحی سوله کمی درباره پیدایش آن صحبت خواهیم کرد.
سوله ها بر حسب کاربردشان با یکدیگر متفاوت اند. به عنوان مثال طراحی سوله صنعتی و سوله بتنی با هم دیگر فرق دارد و سوله صنعتی برای کارگاه ها و صنایع طراحی می شوند. سقف سوله صنعتی مثلثی شکل است و در کنار آن ها بچه سوله نیز ساخته می شود. اگر قصد طراحی سوله برای مرغداری و یا باشگاه های ورزشی داشته باشد، در طراحی آن ها باید از سقف های قوسی شکل استفاده نمایید.
برای آشنایی بیشتر با تاریخچه طراحی سوله بهتر است تا درباره تاریخچه این سازه بدانید. در زمان آغاز انقلاب صنعتی اروپا ساخت سوله نیز به منظور کار در کارخانجات در کشورهای اروپایی رونق زیادی گرفت. در واقع در آن زمان ساخت و طراحی سوله به عنوان یکی از ارکان پیشرفت صنعت در کشورها محسوب می شد.
سوله سازی در ایران به 75 سال پیش بر می گردد. زمانی که ایرانیان با الگو برداری از اروپاییان بری ایجاد کارخانجات صنعتی و کارگاه های مختلف به طراحی سوله پرداختند و امروز در کشور هزاران سوله برای کارخانجات و صنایع احداث شده است.
اولین شرکتی که در ایران اقدام به طراحی این سازه ها نمود شرکت SOLEH بود و پس از آن این نام برای صنعت سوله سازی انتخاب شد.
در گروه صنعتی استیلا با مدیریت مهندس اسداله باقرزاده طراحی سوله رایگان می باشد. پس از انتخاب دهانه ( عرض، ارتقاع، طول ) و محل نصب و پس از عقد قرارداد با کارخانه شرکت استیلا واحد طراحی سازه گروه صنعتی استیلا بر اساس جدیدترین و بروزترین آیین نامه ها و مقررات ملی ساختمان با نرم افزار های طراحی سوله از قبیل سپ، ایتبس، سیف کار طراحی مشتریان را به بهترین شیوه ممکن انجام داده و پس از آن با تهیه " دفترچه محاسبات فنی سوله " و " نقشه سازه " که حاوی دلایل و مستندات و اعداد و شیوه محاسبات است اقدام می نماید.
لازم بذکر است نقشه و دفترچه فوق با مهر و امضا مهندس محاسب سازه های فولادی ( طراح سازه ) عضو سازمان نظام مهندسی رسیده و بعنوان ادله فنی و گارانتی صحت محاسبات در اختیار مشتریان محترم قرارمی گیرد تا در مراجع قانونی از قبیل شهرداری و یا شرکت شهرک های صنعتی استفاده شود. مدارک فوق جز لاینفک یک پروژه مهندسی شده می باشد و سبب می گردد تا سرمایه مشتریان محترم گروه صنعتی استیلا حفظ گردد و با خاطری آسوده سالیان سال از سوله و اسکلت فلزی خود بهره برداری نمایید.
برای ساخت سوله و سالن های صنعتی از قطعاتی استفاده می شود که ابعاد مختلفی دارند. در واقع وزن و ابعاد این قطعات با توجه به نوع کاربردی که دارد مشخص می گردد. البته عوامل مهم دیگری نیز در تعیین اندازه قطعات کاربرد دارد. به عنوان مثال در طراحی سوله صنعتی موقعیت مکانی سوله را از نظر سرعت وزش باد و بیشترین میزان بارش برف مورد بررسی قرار می دهند. سوله ها درمناطق مختلف با هدف کاربرد در انبارها، سالن های تولید دام و طیور، ورزشگاه ها، صنایع ساخته و طراحی می شوند و برای ساخت هر کدام از آن ها ارتفاع، طول و میزان بار برف و باد منطقه متغیرهایی است که موثر هستند.
کاملترین و بهترین نوع سوله هایی که میتوانید برای طراحی در نظر داشته باشید، طراحی سوله خرپایی است. این نوع از سوله ها وزن کمتری نسبت به سایر سوله ها دارند. در طراحی سوله خرپایی از تیرورق فولادی در سقف استفاده نمی شود. سوله های خرپایی از پروفیل های صنعتی تولید و ساخته می شود. البته تخصص و مهارت سازندگان و مهندسین در طراحی این نوع سوله بسیار مهم است و با به کار گیری اصول علمی و ایمنی می توانند سازه ای با استقامت بالا داشته باشند. در صورتی که این نوع سوله دارای کوچکترین ضعفی در سازه باشد، مشکلات و خسارات زیادی به بار خواهد آمد.
برای نصب و راه اندازی بعضی از سوله ها نیاز است تا از جرثقیل استفاده شود. طراحی سوله با جرثقیل معمولا با درخواست کارفرما انجام می شود. در طراحی سوله با جرثقیل، مراحل طراحی و ساخت و نصب سوله، بیشتر از طراحی سوله در کارگاه است و طی کردن این پروسه شامل هزینه و زمان بیشتری نیز خواهد بود. البته موضوع دیگری که در طراحی سوله با جرثقیل بر قیمت سوله تاثیر می گذارد، متکی یا مستقل بودن جرثقیل است. جرثقیل هایی که دارای حمل با تناژ بالای ده تن هستند، نیازمند سازه مستقل می باشند.
ابعاد سوله موضوع بسیار مهمی در طراحی سوله است. در واقع ابعاد تعیین کنند قیمت سوله نیز محسوب می شود. وقتی از ابعاد سوله صحبت می کنیم منظورمان طول، عرض و ارتفاع سوله است. در صورتی که ارتفاع سوله زیاد باشد، فشار باد و بارهای وارد شده بر آن نیز زیاد خواهد شد که در این حالت، قیمت ساخت و طراحی سوله نیز افزایش خواهد یافت. دهانه سوله اما از این قاعده مستثنی است و تاثیری بر قیمت ندارد.
برخی تصور می کنند که هرچه دهانه سوله کوچکتر باشد، قیمت آن نیز کمتر خواهد بود در صورتی که چنین نیست و تاثیری بر آن نخواهد داشت. اندازه استاندارد دهانه سوله بین 15 تا 30 متر است. طول و عرض و یا مساحت سوله نیز بر روی قیمت آن تاثیر می گذارد و با افزایش مساحت سوله، مسلما قیمت سوله نیز افزایش می یابد. موضوع دیگر، سقف سوله است. طراحی سقف های قوسی برای سوله هزینه بیشتری را در پی خواهد داشت.